Gewoontes gaan langer mee dan doelen

Om maar eens te starten met een heerlijke gewoonte die Italianen erop na houden en die kunstmatig in stand wordt gehouden door haar regering.... 

Italianen starten de dag met 2 koffie, vaak vergezeld van de croissant gevuld met banketbakkersroom. Due Cafe E Dolce... Het gebruik is zwaar verweven in de cultuur en samenleving mede doordat de koffieprijs kunstmatig laag gehouden wordt. Een van de aardige bijkomstigheden is het sociale aspect waar hieruit gegroeid is. De dag wordt met elkaar besproken, er is volop sociaal contact. Zonder dat dit vooraf een doel was, toch?

Wanneer we het hebben over gewoontes versus doelen, komen we terecht in een belangrijk concept binnen de psychologie en gedragswetenschappen: gewoontes hebben de neiging om langer mee te gaan en duurzamer te zijn dan doelen. Hier zijn enkele redenen waarom gewoontes vaak effectiever en langduriger zijn dan doelen:

1. Automatisering en minder cognitieve inspanning

• Gewoontes: Na verloop van tijd worden gewoontes automatisch. Men beweert dat hier ongeveer 35 tot 40 herhalingen voor nodig zijn. Ze vereisen minder bewuste inspanning en worden vaak onbewust uitgevoerd, wat betekent dat ze minder cognitieve middelen verbruiken. Dit maakt ze makkelijker vol te houden op lange termijn. Ze kosten in gewone taal minder energie.
• Doelen: Doelen vereisen voortdurende bewuste inspanning en motivatie en daarmee veel energie. Zodra het doel is bereikt, kan de motivatie verdwijnen, wat leidt tot het stoppen van het gedrag.

2. Context-afhankelijkheid

• Gewoontes: Gewoontes zijn vaak context-specifiek. Ze worden getriggerd door bepaalde omgevingsprikkels (zoals tijd, plaats, of bepaalde acties, geuren, herinneringen). Deze triggers maken het gemakkelijker om het gedrag consistent te herhalen.
• Doelen: Doelen zijn vaak onafhankelijk van de context. Ze vereisen dat je constant herinnert wordt aan de reden waarom je het gedrag uitvoert, wat moeilijker vol te houden is zonder externe of interne motivatie.

3. Kleine, Geleidelijke veranderingen

• Gewoontes: Gewoonten beginnen vaak klein en worden geleidelijk opgebouwd. Dit maakt het makkelijker om ze te integreren in het dagelijkse leven zonder grote verstoringen.
• Doelen: Doelen zijn vaak groter en ambitieuzer, wat kan leiden tot overweldiging of burn-out als ze niet worden bereikt. Als ondernemer met medewerkers eentje om te onthouden!

4. Langdurige impact

• Gewoontes: Doordat gewoontes deel uitmaken van je routine, kunnen ze op lange termijn een grotere impact hebben. Zelfs als de initiële motivatie verdwijnt, blijft het gedrag vaak bestaan.
• Doelen: Eenmaal bereikt, verliezen doelen vaak hun kracht. Dit kan leiden tot terugval in oude gewoontes of gedragingen.

5. Voorbeelden uit onderzoek

• Zelfbeheersing en Wilskracht: Onderzoek heeft aangetoond dat wilskracht als een beperkte bron werkt. Door te focussen op het creëren van gewoontes, in plaats van het constant gebruiken van wilskracht om doelen te bereiken, kunnen mensen effectiever veranderingen aanbrengen die blijven bestaan.
• Habit Loop Theory (Charles Duhigg): De gewoontecyclus bestaat uit een cue (trigger), routine (het gedrag) en beloning. Dit model laat zien hoe gewoontes zichzelf in stand houden en zichzelf versterken, waardoor ze moeilijk te doorbreken zijn, maar ook duurzaam zijn als ze eenmaal zijn gevestigd.

6. Praktische tips

• Begin met kleine gewoontes: Creëer gewoontes die zo klein en eenvoudig zijn dat ze nauwelijks weerstand oproepen.
• Koppel nieuwe gewoontes aan bestaande routines: Dit maakt het gemakkelijker om nieuwe gewoontes vast te houden.
• Focus op consistentie, niet op perfectie: Dagelijkse herhaling, zelfs in kleine mate, is belangrijker dan perfectie bij het bereiken van doelen.

In conclusie, gewoontes zijn krachtiger en duurzamer dan doelen omdat ze in het dagelijks leven worden geïntegreerd en met minder bewuste inspanning worden uitgevoerd. Terwijl doelen een belangrijke richting geven, zijn het de gewoontes die ons gedrag op de lange termijn bepalen en vormgeven.

Marcel Derksen | Ontwikkelbaas Life Skills Academie