15 dingen die ik had willen leren
1.
Later als ik groot ben
5 jaar op de middelbare school doorgebracht en 1 snuffelstage van een week gelopen. Er moet meer tijd zijn voor het ontwikkelen van talenten en het ontdekken van interesses. ‘Wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik’ staat centraal. Ook beroepenoriëntatie moet aan de orde komen. Welke beroepen zijn er? En dan niet alleen dokter en advocaat maar juist de beroepen die je nog niet kent. En de beroepen waar een tekort aan is. Welke beroepen komen er in de toekomst? Welke beroepen verdwijnen?
2.
Brandstof voor je lijf
Wat doet voeding met je lijf? Wat is gezond en wat is ongezond? Hoe lees je een etiket van een product in de supermarkt? Waar komt mijn voeding vandaan? Waar moet een gezonde maaltijd uit bestaan? Een moestuin op school was tof geweest. Dat we er samen voor hadden moeten zorgen dat de moestuin groente en fruit opleverde. En we vervolgens leerden wat we met al dat lekkers kunnen maken. Door te ervaren hoeveel werk er in een paar tomaten of een pan sperziebonen zit had ik zeker meer waardering voor mijn eten gekregen.
3.
Samenwerken
Ik had een hekel aan het werken in groepjes! Miscommunicaties, meningsverschillen en niveauverschillen zorgden voor een hoop gedoe. Met verschillende kwaliteiten werden we wel op één eindproduct beoordeeld. Dus iedereen moest tevreden zijn. Hoe werk je samen met anderen die je misschien niet zo aardig vindt? Hoe zorg je dat de samenwerking goed verloopt? Hoe spreek je elkaar aan binnen de samenwerking? Hoe communiceer je met elkaar? Basisskills die je de rest van je leven gebruikt.
4.
Het klinkende goud
Buiten aandelen tijdens de economielessen hebben we het nooit over geld gehad. Vanaf m’n tiende kreeg ik zakgeld en op m’n vijftiende had ik mijn eerste bijbaan. Deels van mijn ouders maar vooral door vallen en opstaan heb ik enigszins geleerd wat de bedoeling is van geld. Hoe maak je een financieel overzicht? Hoe zorg je dat je uitkomt met je geld? Boodschappen doen met een budget. Leren sparen. Maar ook zaken als investeren, (studie)leningen en pensioen moeten aan de orde komen. Belastingen, verzekeringen en rekeningen betalen. We krijgen er allemaal ons hele leven mee te maken maar we leren niet op school hoe het werkt.
5.
Dromen, denken en DOEN!
Niemand heeft me op school ooit gevraagd ‘Wat is jouw droom?’. Als iemand me nu die vraag stelt weet ik het antwoord nog niet. Ik heb gewoon nooit geleerd om écht te dromen. Op school werd ik vooral lamgeslagen met verhalen over ‘DE Realiteit’ en vertelden de leraren me dat ik praktisch en verstandig moest denken en dat mijn doelen vooral haalbaar moesten zijn. Daaaaag dromen…
6.
Eigen baas
We worden opgeleid om daarna een baan te vinden en een leven lang in loondienst te werken. Idioot, want voor velen is ondernemerschap een betere keuze dan voor een baas werken. Of zoals in mijn geval, een baan vinden lukte niet terwijl ik om mij heen van meerdere kanten werd benaderd om op flexibele basis opdrachten uit te voeren. De stap naar voor mezelf beginnen was logisch maar ook een sprong in het diepe. Hoe zet je je eigen bedrijf op? Wat komt er bij kijken? Wat moet ik kunnen om met mijn bedrijf een inkomen te verzorgen? Hoe ga ik om met de onzekerheden van het leven als zelfstandige?
Er zijn al verschillende projecten omtrent het thema ondernemerschap, deze zouden in het lesaanbod geïntegreerd moeten worden. Zie ook: Leren ondernemen op de middelbare school en Junior Business Challenge
En hoe vet is het als je aan je vervolgstudie kan beginnen en je eigen bedrijf je bijbaan is?
7.
Spreken in het openbaar
Dagen van tevoren had ik al buikpijn en hoe vaak ik mijn spreekbeurt ook oefende, ik bleef bloednerveus en was blij als het weer over was. Op school moesten we wel met regelmaat voor de groep spreken maar werd ons niet geleerd hoe we dat het beste konden doen.
8.
Relaties
Waarom is dit zo’n verboden topic op school? Mijn eerste crush kreeg ik op de middelbare school. Ik was altijd in de weer met mijn vriendinnetjes en in de klas werden met regelmaat groepjes gevormd. Ondertussen had ik thuis de grootste moeite om goed om te gaan met mijn ouders en broers. Ik snapte er soms helemaal niks van, al die relaties. Bij maatschappijleer leerde ik wel over de ‘grote wereld om ons heen’ maar vrij weinig over de mensen die het dichtste bij me staan. Sociale vaardigheden zijn belangrijk.
9.
We leven in een digitale wereld....
Powerpoint was hét middel voor je presentatie op de middelbare school. Stapels heb ik er gemaakt. Maar inmiddels is er veel meer te koop. Een goede cursus Excel had me op latere leeftijd veel opgeleverd en in veel vacatures wordt gevraagd om programmeerskills. En denk aan social media en het gebruik van apps op je telefoon. De digitale wereld ontwikkelt zich rap en we hebben er allemaal mee te maken. Leer ons op jonge leeftijd dit eigen te maken.
10.
Wat gebeurt er buiten?
Scholen zijn veelal een eigen eiland. Men is bezig met de cultuur en dagelijkse gang van zaken binnen de schoolmuren. Kom van dat eiland af en leer jongeren zichzelf af te vragen ‘hoe kan ik van betekenis zijnvoor de maatschappij?’, Hoe kan ik de wereld een stukje beter maken door mijn talenten in te zetten?’. Bespreek het nieuws en thema’s die NU in de wereld spelen, niet wat er in het maatschappijleerboek van 20 jaar terug staat.
11.
Falen is niet vallen maar meer van blijven liggen....
Faalangsttraining is nu een apart onderdeel in het onderwijs voor degenen met faalangst. Jammer want ik denk dat bijna alle jongeren te maken hebben met onzekerheden en twijfel. We leven in een maatschappij waar het draait om presteren. Op jonge leeftijd zelfvertrouwen opbouwen en leren omgaan met verwachtingen helpt je de rest van je leven.
12.
Creativiteit is meer dan kunnen tekenen
We leren denken zoals anderen dat al jaren doen. We krijg les in kunstvormen die al eeuwen bestaan. Door andere vakken en werkvormen te bieden leer je jongeren anders te denken. Door ‘out of the box’ te denken kom je tot nieuwe ideeën en oplossingen. Leer van gebaande paden af te gaan en je creativiteit de vrije loop te laten.
13.
Manieren van leren
Er zijn hele theorieën over leerstijlen en hoe je het meeste leert. In de praktijk en door het te doen leren we het meeste. Hoe kan het dan nog zo zijn dat leerkrachten uit boeken lesgeven en we vooral veel moeten lezen?? Practica en uitstapjes zijn eerder uitzonderingen dan de standaard. Geef jongeren de ruimte om te leren zoals voor hen het beste werkt. Ik leerde mijn toetsen door een samenvatting te maken. Anderen gebruiken kaartjes of maken ezelsbruggetjes. Doe wat werkt! Daag jongeren uit op hun eigen manier te leren en help ze daarop te reflecteren. Leer jongeren zelf nadenken in plaats van waar ze het juiste antwoord kunnen vinden.
14.
Durf te vragen
Ik heb geleerd om antwoorden te geven. En dan het liefst de juiste antwoorden. Zonder er zelf over na te denken. School stimuleerde niet tot kritisch denken. Sterker nog, het werd afgestraft. Want als mijn antwoord niet overeen kwam met dat van de leraar was het fout en kreeg ik een lager cijfer voor dat vak. Nu ben ik van school af en zit ik soms met vragen die ik niet durf te stellen, of ik weet niet hoe. Leren kan ook op een andere manier, dat ontdekte ik door deze uitspraak:
‘Ik wil niet weten wat het goede antwoord is. Ik wil weten wat jouw antwoord is en hoe je aan dat antwoord komt. Wat is je redenatie én wat doe je met het antwoord? Het antwoord zelf vind ik niet belangrijk.’
15.
Communicatie
Op de basisschool leren we de 26 letters van ons alfabet. We communiceren de hele dag met anderen door middel van die 26 letters. Het gaat om welke combinaties je daarmee maakt. Ik had graag geleerd hoe je dat op een goede manier moet doen. Welke gesprekstechnieken zijn er? Hoe kun je écht naar een ander luisteren. Hoe lees je lichaamstaal van een ander? Hoe geef je feedback? Hoe ga je om met de feedback die je krijgt? Taal is zo belangrijk, leer me hoe ik daar verantwoordelijk en bewust mee om kan gaan.